از دندانپزشک بپرس!

اگر فکر می کنید که این رنگ ِ گچی در ظاهر دندان شما تاثیر بدی دارد ، می توان با کامپوزیت آن را اصلاح کرد. البته دندانی که به این شکل ترمیم شده، نیاز به مراقبت و رعایت بهداشت بیشتر دارد وگرنه بر اثر گذشت زمان و در دراز مدت دچار تغییر رنگ خواهد شد. با کامپوزیت های جدید تا حدودی این مشکل را مرتفع کرده است. البته این عیب با تعویض کامپوزیت برطرف خواهد شد.

بله. می توان با تعویض مواد ترمیمی آمالگام موجود با مواد کامپوزیتی، این مشکل را حل نمود. معمولا در درمان ترمیمی دندان های نمایان از مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) استفاده می شود.

پیش از این که سراغ درمان هایی مانند لمینیت یا روکش بروید، نخست باید بررسی کرد که آیا با روش بلیچینگ داخلی، می توان رنگ دندان را سفید کرد یا خیر. روش بلیچینگ داخلی (Non-vital bleaching) روشی است که در دندان های عصب کشی شده به کار می رود و بر خلاف روش بلیچینگ عادی، مواد سفید کننده، در داخل دندان قرار می گیرد.

در بسیاری موارد، رنگ دلخواه با این روش به دست می آید.

در مورد بهتر بودن لمینیت یا روکش در این موارد نیز باید در نظر گرفت که در روش روکش (PFM یا All Ceram) نسبت به روش لمینیت، نیاز به برداشتن قسمت بیشتری از دندان هستیم و از دیدگاه محافظت دندان، روشی که تخریب کمتری در بر داشته باشد، روش بهتری به حساب می آید.

از طرف دیگر نظر به این که دیواره های دندان عصب کشی شده به دلیل از دست دادن اعصاب و عروق، به مرور خشک و شکننده می شوند، ممکن است روکش کردن آن، جدا از اصلاح رنگ، به عنوان یک درمان پیش گیرانه جهت جلوگیری از شکستن و از بین رفتن دندان مطرح باشد. در این مورد نیاز به معاینه و بررسی میزان پرکردگی دندان و احتمال تخریب آن هست.

 همان طور که اشاره کردید، رنگ طبیعی دندان های شما زرد است. جرم گیری و بروساژ، رنگ گرفتگی های سطحی دندان را از بین می برد و در دندان هایی مانند دندان شما، رنگ آن را سفید نمی کند. روش های مختلفی که گفتید درست است. اما برخلاف آن که فکر می کنید، بلیچینگ، هزینه زیادی ندارد. از طرفی بهتر است که اینگونه درمانها با مشورت و زیر نظر دندانپزشک انجام شود. در مورد دستگاهی که اشاره کردید اطلاع و نظر خاصی ندارم اما به نظر می رسد خرید دستگاهی که کاری مانند لیزر انجام می دهد، برای یک بار مصرف کردن زیاد مقرون به صرفه نباشد.

در روشی از بلیچینگ، حضور در مطب تنها برای گرفتن قالب از دندان ها لازم است. پس از آن (تری) دندان به همراه مواد مربوطه و روش و دوره مصرف طبق نظر دندان پزشک در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

پس از سفید کردن می توانید از لامینیت استفاده کنید. توضیح این نکته ضروری است که هر گونه ترمیم یا لمینیت یا روکش، با روش بلیچینگ تغییر رنگ نمی دهد. یعنی اگر قصد انجام چنین کاری دارید، آن را به بعد از بلیچینگ و دست یافتن به رنگ دلخواه موکول کنید.

تاج ِ دندان در اصطلاح به قسمت ِ نمایان ِ دندان گفته می شود. قسمتی که در داخل ِ لثه و فک قرار می گیرد ریشه نامیده می شود.

اگر میزان ِ شکستگی کم باشد و عصب ِ دندان را درگیر نکرده باشد با پر کردن (با آمالگام یا مواد ِ همرنگ) می توان آن را ترمیم کرد.

اگر میزان ِ شکستگی بیشتر باشد، به طوری که عصب ِ دندان درگیر شده باشد، دندان باید عصب کشی و ترمیم و در صورت لزوم از روکش ِ دندان استفاده شود.

اگر میزان ِ شکستگی و از بین رفته گی به حدی باشد که نتوان به طور ِ عادی روی آن روکش گذاشت، به روش جراحی افزایش طول ِ تاج، و قرار دادن ِ پین یا پست در ریشه، اندازه ی تاج را به قدرکافی برای قرار دادن روکش و گیر داری آن افزایش می دهند.

انتخاب هر یک از روش های فوق با معاینه و در صورت لزوم گرفتن عکس رادیولوژی امکان پذیر است.

در مورد علت سفید شدن چیزی نگفتید. به هر حال باید بررسی شود تا از تکرار در دندان های دیگر جلوگیری شود. این مشکل به سادگی و با ترمیم کامپوزیتی یا لمینیت قابل برطرف شدن است.

در ترمیم با کامپوزیت، لایه رویی قسمت هایی که تغییر رنگ داده از دندان برداشته می شود و ماده کامپوزیت همرنگ دندان جانشین آن می شود.

در روش لمینیت، یک لایه نازک روکش، جایگزین سطح دندان می شود و به این شکل، کل دندان به رنگ سایر دندان ها در می آید.

اما در صورتی که دندانتان عصب کشی شده یا ترمیم وسیعی دارد یا دیواره آن نازک شده، توصیه می کنم به جای ترمیم های فوق، از روکش استفاده کنید.

در ترمیم کامپوزیتی معمولا فقط سطح قسمتی که تغییر رنگ داده برداشته می شود. خوشبختانه با وجود مواد با کیفیت خوب در بازار، رنگ کامپوزیت تغییر نمی کند. البته این روش طول عمر بهینه ای دارد و پس از آن می توان با تعویض کامپوزیت، دوباره رنگ دندان ها را درست کرد.

رنگ کامپوزیت، درست همرنگ سایر دندان ها انتخاب می شود و مشکل دو رنگی وجود نخواهد داشت. قابل توجه این که برای حفظ رنگ ثابت و شکل زیبا، بهداشت دهان و دندان باید به خوبی رعایت شود.

رنگ سفید گچی به شکل لکه های روی مینای دندان به دلیل پدیده فلوئوروزیس است. متاسفانه بلیچینگ بر روی دندان هایی که به این دلیل بد رنگ شده اند به خوبی موثر نیست. در صورتی که رنگ آن آزار دهنده است می توان با ترمیم های کامپوزیتی یا استفاده از لمینیت، بد رنگی ها را اصلاح کرد. اما اگر منظورتان از سوآل، چینین چیزی نبوده، توضیح دقیق تری بدهید. آیا بعضی از دندان های دهانتان سفید شده است یا همه دندان ها به این شکل هستند؟ آیا نصف بالایی یا پایینی دندان سفید است یا لکه لکه های سفید روی دندان هست؟ سوآل عجیبی است!

اگر دندان ها بر اثر عوامل خارجی مثل جرم، مصرف دخانیات، نوشیدنی های رنگی و … رنگ بگیرد، با حذف عوامل رنگ زا از طریق بروساژ و جرم گیری و … به رنگ طبیعی و اولیه خود باز خواهد گشت.

اما اگر از رنگ طبیعی دندان خود نیز راضی نیستید، می توانید با استفاده از روش های بلیچینگ، رنگ کل دندان های خود را سفید تر کنید.

بلیچینگ بر روی دندان هایی که به طور ژنتیکی تیره رنگ هستند و مینای آن ها از نظر ساختمانی مشکل نداشته باشد به خوبی موثر است.

بلیچینگ در برخی موارد که عامل بدرنگی، ناشی از دارو ها (تتراسایکلین) یا فلوئوروزیس باشد، کمتر جواب می دهد.

روش های مختلفی برای بلیچینگ وجود دارد. یکی روش لیزری که دوستتان انجام داده و در مطب انجام می شود. روش دیگر، قالب گیری از دندان شما و ساخت وسیله ای است که می بایست به طور منظم، ژل مخصوصی را با همان وسیله، طی مدتی روی دندان های خود قرار دهید.

این که اشاره کرده اید (خمیر بروساژ) مدتی دندان های شما را سفید می کند و دست کم چند روز از رنگ آن راضی هستید به نظر می رسد رنگ دندان شما تحت تاثیر عوامل خارجی (چای یا قهوه یا دخانیات یا مواد رنگی) تیره می شود. چون بروساژ، Stain  ها و رنگ دانه های خارجی را پاک می کند و دندان را به رنگ اولیه در می آورد.

در این صورت سعی در کاهش مواد رنگی در رژیم غذایی خود کنید. اما اگر از رنگ بعد از بروساژ دندان خود نیز خیلی راضی نیستید، می توان رنگ کلی دندان را تغییر داد.

توجه داشته باشید که سفید کردن دندان (بلیچینگ) در صورتی که به درستی انجام شود، مضر نیست.

موضوع مهم دیگری که باید در نظر گرفته شود این است که ترمیم (پر کردگی) ها و پروتز (روکش) ها با روش های بلیچینگ تغییر رنگ نمی دهند و اشاره کرده اید که دندان های شما به دلیل فاصله میان شان پر شده اند. در صورتی که دندان های نمایان شما نیز با مواد هم رنگ پر شده اند، باید هنگام سفید کردن دندان، رنگ کامپوزیت موجود دندان را به عنوان رنگ ثابت در نظر بگیرید یا پیش از انجام بلیچینگ، ترمیم ها را نیز به رنگ دلخواه خود تعویض نمایید

اگر موضوع فاصله میان دندان ها و پرکردن آن در دندان های نمایان، باعث بد شکلی دندان شده است، شاید بتوان با استفاده از (لمینیت) هم مشکل بد رنگی و هم مشکل نا متقارنی و بد شکلی دندان را به یک باره حل کرد.

کامپوزیت به مواد پلیمری همرنگ دندان گفته می شود که در ترمیم و زیباسازی دندان ها به کار می روند.

ماندگاری ترمیم کامپوزیت بستگی به نوع و شکل ترمیم، وسعت ترمیم، بهداشت فردی و عادت های غذایی فرد دارد. ضمن این که بازدید و پالیش ترمیم های کامپوزیت در فواصل شش ماهه موحب افزایش عمر آن می شود. کسانی که دندان های عقب خود را با کامپوزیت پر کرده اند بهتر است هر یکی دو سال یک بار با رادیولوژی، وضعیت و احتمال پوسیدگی زیر کامپوزیت را بررسی کنند. البته این احتمال در ترمیم های آمالگام هم وجود دارد.

امروزه، تغییر رنگ ترمیم های کامپوزیت با به بازار آمدن مواد با کیفیت بهتر، کمتر از گذشته دیده می شود، ولی به هر حال در صورت بروز چنین مساله ای اگر مشکل دیگری دیده نشود می توان با پالیش یا پوشاندن سطح ترمیم با مواد جدید، آن را بر طرف کرد.

توجه کنید که رنگ ترمیم های کامپوزیتی و روکش ها و … با بلیچینگ یا جرم گیری تغییر نمی کند. پس دقت کنید که پیش از اقدام به اینگونه ترمیم ها به فکر تغییر رنگ کلی دندانهای خود باشید.

این حالتGummy Smile   نامیده می شود. علت آن می تواند رشد عمودی زیاد فک بالا یا رشد زیاد افقی آن و پیش آمدگی فک بالا یا کوتاهی لب بالا باشد. در سنین پیش از دوازده سالگی، ارتودنسی می تواند کمک بزرگی در رفع این مشکل کند ولی با بالا رفتن سن، نیاز به جراحی فک خواهد بود. البته در برخی موارد اورتودنسی در بزرگ سالی نیز نتیجه مطلوبی خواهد داشت.

نگین های دندان، قطعاتی تزیینی  هستند که به وسیله کامپوزیت (فلو) و بدون کوچکترین تراش یا آسیب به دندان انجام می شود. هرچند متاسفانه در برخی موارد، همکاران برای نصب نگین در روی دندان حفره ای ایجاد کرده اند که بسیار نادرست بوده و موجب آسیب به مینای دندان می شود. بهداشت دهان و دندان می بایست به دقت مراعات شود.

بسته به مقدار و شکل نامرتبی دندان، می توان از روش مقتضی استفاده کرد.

ارتودنسی، درمانی است که باعث حرکت دندان و قرار گرفتن آن در مکان مناسب می شود. یعنی در دندان هایی که رفع نا مرتبی نیاز به جا به جایی دندان یا پیچیدن آن باشد، انجام ارتودنسی لازم است.

در بسیاری موارد، بیمار از این سنخ نا مرتبی ها رنج نمی برد و مشکل او نا متقارن بودن یا کوچک بودن یکی دو دندان؛ یا فاصله دار بودن برخی دندان ها؛ کوتاه بودن ارتفاع دندان؛ یا شکستگی یا لب پریدگی دندان؛ یا کمی عقب بودن برخی دندان هاست. در این صورت گزینه دیگری هم وجود دارد که با استفاده از روش هایی مانند لمینیت ونیر یا اصلاح با کامپوزیت یا روش های دیگر، می توان این عیوب را بر طرف کرد. این درمان ها معمولا در یک یا دو جلسه قابل انجام است. توصیه می کنم با مراجعه و معاینه، ابتدا مطمئن شوید که آیا نامرتبی دندان های شما با روش هایی به جز ارتودنسی قابل حل هست یا خیر. و سپس اقدام به درمان متناسب نمایید.

اشتباهی را در سوآل تان اصلاح کنم: فکر کنم منظورتان از ایمپلنت در متن سوآل، همان لمینیت بوده است. چون اساسا ایمپلنت روش کاشت دندان در استخوان فک است و ارتباط مستقیمی با موضوع بحث ما ندارد.

به نکته جالبی اشاره کرده اید. وقتی فیلم های سینمایی دهه های گذشته را ببینید، به پیشرفت چشم گیر دندان پزشکی زیبایی در سال های اخیر پی خواهید برد. زیبایی و تناسب دندان ها نیز مورد توجه قرار می گیرد. اعترافی بکنم که من به عنوان یک دندان پزشک، حسب عادت همیشه به دندان های افراد توجه می کنم و در بسیاری از هنرپیشه ها، روکش بودن دندان های جلو را از پشت تلویزیون تشخیص داده ام! البته هر چه فیلم ها جدید تر باشند و هنر پیشه ها جوان تر، روش هایی غیر از روکش های نسبتا زمخت فلز پرسلن و در دندان های نمایان به کار برده می شود.

دندان پزشکی زیبایی، روش های مختلفی دارد که بسته به مورد به کار گرفته می شود و  ممکن است روشی که در موردی مناسب باشد، در مورد دیگر روش مناسبی به شمار نرود.

برای تشخیص مفاهیمی مثل ضرر رساندن به دندان یا محاسن و معایب نیز باید نخست معیار ها را مشخص کرد. از آن جا که معیار ها در شرایط مختلف و در افراد مختلف، گوناگون و متغیر است، تشخیص و صدور حکم کلی در این موضوع، اندکی دور از واقع و بی دقت خواهد بود.

خلاصه این که در دندان پزشکی زیبایی، علاوه بر تکنیک ها و روش هایی که شما به برخی از آن ها اشاره کردید، عامل «هنرمندی» و تجسم دندان پزشک و آشنایی او به معیار های زیبایی شناختی و بافت چهره و فرم و ترکیب؛ و آگاهی او به علایق و سلایق مراجعه کننده، نقش بسیار مهمی دارد.

روابطی میان اجزای صورت و اندازه های هر عنصر و رنگ و شکل آن ها در ترکیب با یکدیگر وجود دارد که رعایت تناسبات این روابط، چهره را خواستنی و زیبا می کند.

توصیه می کنم با یک دندان پزشک زیبایی مشورت کنید و بهترین روش را از او بپرسید. طرح درمان برای هر کس، منحصر به او ست.

محاسن و معایب کامپوزیت و لمینیت نیز مرز قطعی ندارد. به طور مثال، کامپوزیت شفافیت و جلوه لمینیت را ندارد. اما من در دندان های فک پایین، به خاطر مسائلی مثل شکننده تر بودن لمینیت در مقابل نیروهای کششی، ترجیح می دهم از کامپوزیت استفاده کنم. به هر حال هم کامپوزیت و هم لمینیت از جمله درمان هایی هستند که به نسبت روش های پروتز دیگر، دست یازی کم تری به بافت سالم دندان دارند.

نکته دیگری هم به ذهن ام رسید. لابراتوار هایی در آمریکا هستند که قالب دندان های هنرپیشه های هالیوود را دارند. دندان پزشکان هر جای دنیا، از دندان مشتریان قالب می گیرند و به این لابراتوار ها می فرستند. ابزارهایی مثل پروتزهای موقت به شکل دندان هریک از ستاره های سینما ساخته می شود که علاقه مندان می توانند به طور موقت در جشن ها و مراسم بر روی دندان های خود قرار دهند و شکل دندان هنرپیشه های مورد علاقه شان را داشته باشند.

اگر چه گله دارم که چرا آن قدر طول داده اید که مشکلات تان کلان شود، جای خوش حالی است که هنوز فرصت دارید که لب خند زیبا و دندان هایی داشته باشید که بتوانید با آن ها به درستی غذا بجوید.

نظر من این است که ای کاش هر عارضه کوچک که در دندان پیش آمد، به سرعت برای رفع آن اقدام شود. هرچه بی اعتنایی و مدارا بیشتر شود، ضایعات بیشتر و درمان ها سخت تر و پر هزینه تر خواهد شد.

دندان پوسیده را می توان با روش های ترمیمی، درمان ریشه،‌ روکش و … درست کرد. برای ظاهر دندان نیز درمان های مناسب و متنوعی وجود دارد.

بی این که قصد داشته باشم موضوع را به سوآل شما ربط دهم، از نحوه پاسخ دادن خودم موضوعی به خاطرم آمد که پیش تر می خواستم مطرح کنم. ضمن تشکر از شما بابت این تداعی، امیدوارم شما به خودتان نگیرید.

موضوع جالبی که به ذهن ام رسید، مقایسه دندان و دندان پزشکی در اذهان عمومی؛ با کسب و کار ها و کالاهای دیگر است. انگاری کسی بخواهد لاستیک یا لنت ترمز ماشین اش را عوض کند؛ صبر می کند تا قبلی کاملا مصرف شود! یا وقت خرید کالایی، خرید به تعداد زیاد را دلیل تخفیف گرفتن قرار می دهد.

اما ماهیت دندان مانند قطعات یدکی اتوموبیل نیست که بگذاریم خراب ِ خراب شود بعد عوض کنیم! و قیمت تک فروشی و عمده فروشی ندارد! دندان پزشک برای درمان هر دندان نیاز به نهایت دقت و رعایت را دارد و تعداد زیاد آن، باعث کاهش مسئولیت یا سهولت درمان نمی شود.

روش های مختلفی برای انجام ارتودنسی وجود دارد که تا حد زیادی مشکل شما را حل خواهد کرد.

البته قصد ندارم این احساس محدودیتی که به علت شغل تان در استفاده از بند و براکت ها اشاره کردید را تصدیق یا تقبیح کنم. وظیفه ما، توجه به خواست های مراجعه کنندگان و اتخاذ روش درمان با روی کرد توجه به سلیقه بیمار است.

نوعی روش ارتودنسی هست که براکت های سرامیکی (نامرئی) به جای براکت های معمول به کار می روند و زیاد به چشم نمی آیند.

در روش دیگری که ارتودنسی لینگوال نامیده می شود، وسایل ارتودنسی در سمت رو به زبان قرار می گیرند. روش مفیدی است و مشکل عمده آن، دست اندازی به محوطه زبان است.

روش دیگری هم نیروهای ارتودونتیک را در قالب نوعی پروتز متحرک شفاف و نامرئی (چیزی مثل نایت گارد) به دندان اعمال می کند.

البته در برخی موارد خاص، محدودیت هایی در استفاده از هر یک از روش ها وجود دارد یا به عبارتی برخی نا مرتبی ها با برخی روش ها قابل درمان نیستند. ارتودنتیست شما بنا به خواست شما، مناسب ترین روش را به کار خواهد بست.